Türkiye’de uygulanan solucan gübresi üretim sistemlerine dair bilgilendirmelerde bulunan Tarım ve Orman Bakanlığı, çok sayıda yöntemin uygulanabildiğine dikkat çekiyor. Gerek yığın sistemi ve gerekse sürekli akış sistemi ile solucan gübresi elde edilmesinde pek çok yöntem uygulanabildiğini belirten bakanlık, bu yöntemlerden yaygın olarak kullanılan veya kullanılabilecek olanlara değiniyor. Solucan üreticilerinin, burada bahsedilen yöntemlerin dışında işletmelerine özgü yöntemleri de kullanmalarının mümkün olduğu vurgulanıyor. Solucan Gübresi üretim sistemi konusunda bilgiler verelim.
Solucan Gübresi Üretim Sistemi
Küçük yataklarda üstten besleme ile üretim
Küçük yataklarda üstten besleme ile solucan gübresi üretimi genellikle kutular, sandıklar veya kasalar içerisinde yapılıyor. Küçük yatakların genellikle 1 metre genişliğinde, 2 metre uzunluğunda ve 30 santimetre yüksekliğinde olması tavsiye ediliyor. Kutunun, kasanın veya sandığın zemin kısmına biraz bitkisel kökenli atık veya kıyılmış kağıt serildikten sonra üzerine solucan yataklığı (veya yem) ile beraber solucanlar ilave ediliyor.
Yerden yüksek yataklarda yapılan solucan gübresi üretimi de aynı mantık ile gerçekleşiyor. Küçük yataklarda üstten besleme ile solucan gübresi üretiminde hazır kasalar kullanılmayacak ise dikkat edilmesi gereken husus, altta fazla suyun drenajına imkan verecek deliklerin bulunması veya kasanın alt kısmının delikli telden yapılması şeklinde ifade ediliyor.Solucan Gübresi üretim sistemi konusunda bir çok alternatif de var.
Zemin yataklar veya sıralı yığınlar ile üretim
Toprak ile bağı kesilmiş yüzeyde hazırlanan sıralı yığınlar şeklinde oluşturulmuş yataklarda solucan gübresi üretimi, en basit hali ile solucan gübresi üretim faaliyeti olarak tanımlanıyor. Yığınlar halinde yapılan solucan gübresi elde edilmesinde, yatakların veya yığınların uzunluğu arazinin şekli ve büyüklüğüne göre ayarlanıyor. Bu şekli ile yapılan solucan gübresi üretiminde, faaliyet doğrudan zemin üzerinde yapıldığı için, solucanlar düzenli beslendiği sürece yığını terk etmezler. Bu üretimde, yığınların veya yataklara serilen organik materyalin nem içerikleri buharlaşma veya sızıntı sonucunda hızlı bir değişim gösterebiliyor. Bu nedenle, zemin yataklı veya sıralı yığınlar ile yapılan solucan gübresi üretiminde ortam nemi devamlı olarak kontrol altında tutulmalı.
Beton veya plastik yataklı havuzlarda üretim
Bu yöntem; beton veya plastik havuzlarda ve yığının doğrudan güneş ışığına maruz kalmayacağı şekli ile üzerinin kapatıldığı alanlarda gerçekleştirilen solucan gübresi üretimidir. Bu şekilde yapılan solucan gübresi üretimi tıpkı küçük yataklarda üstten besleme ile solucan gübresi üretimine benzer olarak üstten solucanlara besin ilavesiyle yapılır.
Sürekli akış reaktörleri ile yerden yüksek yataklarda üretim
Solucanlar, organik atıklardan solucan gübresi üretimini genellikle yüzeye yakın kısımda yaparlar. 10-15 cm’lik alanda gerçekleştirirler ve zamanla yataklardaki yığının alt kısımları solucan gübresi ile kaplanır. Tıpkı diğer solucan gübresi üretim sistemlerinde olduğu gibi solucanlar üstten beslenir, solucanlar taze besine doğru hareket eder ve alt tarafta biriken solucan gübresi ise düzenli olarak alınır. Günümüzde elde edilen teknolojik gelişmeler ile solucanların üstten beslenmesi ve alttan solucan gübresi toplanması tamamen otomasyon ile yapılıyor. Solucan yemi otomatik olarak üstten ekleniyor ve ürün alttaki bir ızgara aracılığı ile genelde de hidrolik olarak çalışan bir mafsallı kol yardımı ile çıkarılıyor. “Sürekli akış” ifadesi solucanların yataklarında rahatsız edilmediğini ifade ediyor.
Sıvı solucan gübresi nasıl üretilir?
Sıvı solucan gübresi, fiziksel ve/veya kimyasal ve/veya biyolojik işleme tabi tutulması sonucu elde edilen çözelti veya süspansiyon haldeki ürünlere verilen isim. Üretilen/üretilecek sıvı solucan gübresinin bitkisel üretimde yapraktan uygulanması söz konusu ise ortama herhangi bir asitleyici materyal ilave edilmeksizin uygulayıcı dozunda pH 5.0-5.5 aralığında bir solüsyon elde edilmesi gerekir. Bu ise yaklaşık pH 4.0 düzeyinde sıvı solucan gübresinin eldesini zorunlu kılıyor. Sıvı solucan gübrelerinin farklı şekilde üretilmeleri mümkündür. Bunlar şöyledir:
1- Katı solucan gübresinin su ile fermente edilmesi; dinlendirilmesi neticesinde elde edilir. Bu sıvılaştırılmış solucan gübresi, genel olarak aktif havalandırmalı veya pasif olarak; oksijen verilmeden pH’sı stabil hale gelinceye değin bekletilir ve içindeki küçük parçacıklar süzme işlemi ile karışımdan temizlenir.
2- Katı solucan gübresi ile suyun, özel geliştirilmiş reaktörlerle (hidrodinamik kavitasyon sistem) ve nanoteknolojik sistemlerle de elde edilir.
3- Katı solucan gübresi ile suyun kimyasal ve biyolojik katkılar ile fermente edilmesi sonucu elde edilir.
Solucan Gübresi üretim sistemi konusunda bilgilendirmeye çalıştık.
Leave a Reply