Bu zamana kadar birçok ülkede toprak solucanlarının toprağa sağladığı verim ve ürün kalitesi artırdığı yönünde çalışma yapıldı. Solucanlar, aslında bu verimi vücutlarından toprağa geçen sölom sıvısı ile başarıyor. Doğal olarak aldıkları besinle beraber yuttukları toprak, vücutlarında bulunan organlar ve mekanizmalar sayesinde seri bir işlemden geçirerek adeta aldıkları besinleri söz konusu sıvı ile işleyebilme özelliğine sahip. Solucan gübresi yaygınlaşıyor…
Solucan dışkısıyla dışarı atılan işlenen gübre, bitkilerin gelişimi ve verimini artıran gerekli olan mineralleri içeriyor. Bitki ve toprak açısından son derece güvenli ve doğal olan ve ‘vermikompost’ denilen solucan gübresinin kullanımı da özellikle Türkiye’de giderek artıyor. Elbette buna bağlı olarak vermikültür diye tabir edilen solucan yetiştiriciliği de…
Solucanlar, ekosistem içinde iyi bir geri dönüşümcü
Birçok Avrupa ülkesinde; artan sanayileşme, buna bağlı kentleşme, tarım alanlarının giderek azalması, halihazırda kullanılan tarım alanlarında kullanılan kimyasal gübre nedeniyle topraktaki organik maddelerin azalması, yaklaşan kıtlık ve daha pekçok sebebe bağlı olarak geleneksel gübrelemenin dışında, Kırmızı Kaliforniya solucanı ve elde edilen organik gübrenin kullanılması gibi yöntemler geliştirilmeye çalışılıyor. Bu şekilde tarım alanı ve toprak ürünlerinin kimyasal atıklardan korunmaları hedefleniyor. Bu uygulamanın başka bir sonucu gelişmiş ülkelerde artan tüketim ile çoğalan evsel atıkların ekosistem içinde değerlendirilmesinde yine solucanlar kullanılıyor.
Yüzey solucanları vermikompost için uygun türler arasında yer alır
Yapılan araştırmalar sonucunda bu zamana kadar dünya genelinde tanımlanan farklı familyalara ait yaklaşık 6 bin toprak solucanı türü tespit edildi. Batı Asya, Kuzey Avrupa’da ve pekçok yerde en çok bilinen solucan türü ise Lumbricidae olarak adlandırılan türdür.
Güney Afrika, Orta ve Güney Amerika, Avustralya ve Doğu Asya bölgelerinde; Microchaetidae, Megascolecidae ve Glossoscolecidae familyalarına rastlanırken, Batı Afrika’da ise Eudrilidae familyası bulunur. Bilinen toprak solucanı türü arasından sadece yüzeyde yaşayan (epijeiktür) türler, organik solucan gübresi (vermikompost) için elverişli… Bunların başında ise; Eisenia fetida, Eisenia andrei, Dendrobaena veneta, Dendrodrilus rubidus, Drawida nepalensis, Lumbricus rubellus, Perionyx excavatus, Eudrilus eugeniae, Polypheretima elongata olarak sıralanabilir.
Solucanların yüzeye yakın türleri daha çok ilgi görüyor
Organik solucan gübresi çalışmalarında, ekosistem içinde uygun dönüştürüler olmaları, atık besinlerin tüketimi, çevresel unsurlara karşı dayanıklılık göstermeleri, yüksek üreme oranları nedeniyle epijeik türler daha çok talep görüyor. Sayılan tüm bu özellikleri bir arada bulunduran Eisenia fetida ve Eisenia andrei türleri yurt genelinde en çok bilinen türler arasında yer alıyor. Bu sebeple de vermikompost çalışmalarında bu türler tercih ediliyor.
En çok bilinen tür: Eisenia fetida
Bu türlerin arasından tüm dünyaya yayılan ve bu sebeple en çok bilinen Eisenia fetida sık kullanılan türlerin başında geliyor. Nem ve sıcağa karşı tolerans eşiği yüksek olan Kırmızı Kaliforniya solucanı; Türkiye, Kafkasya, İngiltere, Avrupa, Rusya, Kafkasya ve Balkanlarda Karpat bölgelerinde biliniyor.
Ancak bir süre sonra organik gübre üretimi nedeniyle diğer bölgelere de yayıldı. Türkiye’de, Eisenia fetida türünün Trakya, İç Anadolu, Batı Karadeniz ve Doğu Anadolu’da kaydı bulunuyor.
Solucanlar, ağırlıklarının yaklaşık yüzde 35’i kadar besin tüketir
Daha çok kırsal alanda organik madde bakımından zengin ve nemli bölgelerde yaşayan Eisenia fetida türü; toprak yüzeyinde, hayvan dışkılarının evsel atıkla beslendiği, zengin mineral tabakasına yakın, nemli ortamlarda yaşar. Günde, kendi ağırlıklarının yüzde yaklaşık yüzde 35’i kadar besin tüketen bu tür çevresel koşullara kolay uyum sağlamaları ile bilinir.
Öte yandan morfolojik olarak Eisenia fetida’ya benzeyen Eisenia andrei, üreme performansları, yaşam döngüleri, çevresel koşulları ve ekolojik beklentileriyle neredeyse benzer özellikler gösterir. Fakat her iki türde de nükleer DNA dizileri ve mitokondrialinin farklı olduğu ortaya çıktı. Solucan gübresi yaygınlaşıyor, tanınıyor, kullanılıyor.
Leave a Reply